Big Data گردشگری: انقلابی در صنعت سفر و توریسم
مقدمه: عصر جدید گردشگری هوشمند
صنعت گردشگری در حال تجربه تحولی شگفت‌انگیز تحت تأثیر Big Data است. این مفهوم به معنای جمع‌آوری، پردازش و تحلیل حجم عظیمی از داده‌های مرتبط با سفر و توریسم است که میتواند بینش‌های ارزشمندی را برای بهبود خدمات و تجربیات مسافران فراهم کند. اهمیت تحلیل داده در این صنعت به حدی است که میتوان آن را موتور محرکه تحول دیجیتال در حوزه توریسم دانست.
به عنوان مثال، تحقیقات اخیر نشان میدهد تقاضا برای تورهای شبانه در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۵ درصد رشد داشته است که این آمار به خوبی نقش کلیدی داده‌ها در شناسایی روندهای نوظهور را نشان میدهد. شرکت‌های پیشرو در صنعت گردشگری با بهره‌گیری از هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های رفتاری مسافران، در حال ایجاد تحولی بنیادین در این حوزه هستند.
پیشینه و تاریخچه تحلیل داده در گردشگری
تحول از آمار سنتی به هوش مصنوعی در گردشگری مسیری طولانی را پیموده است. در گذشته، آمار گردشگری عمدتاً مبتنی بر گزارش‌های دستی و نظرسنجی‌های محدود بود، اما امروزه با ظهور فناوری‌های نوین، جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها به صورت لحظه‌ای و در مقیاس بزرگ ممکن شده است.
شرکت‌هایی مانند Booking.com نقش پیشگامی در این تحول داشته‌اند. این پلتفرم با جمع‌آوری داده‌های سفر میلیون‌ها کاربر، توانسته الگوهای سفر را به دقت تحلیل کرده و خدمات شخصی‌سازی شده ارائه دهد. تکامل ابزارهای تحلیل داده سفر از سیستم‌های سنتی به پلتفرم‌های پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی، نشان‌دهنده بلوغ روزافزون این حوزه است.
روند نوظهور: گردشگری شبانه (Noctourism) و تحلیل داده
پدیده Noctourism یا گردشگری شبانه نمونه‌ای بارز از کاربرد Big Data در صنعت توریسم است. این روند نوظهور که شامل فعالیت‌هایی مانند ستاره‌بینی، پیاده‌روی شبانه و تماشای شفق قطبی میشود، به سرعت در حال gaining popularity است. بر اساس تحقیقات منتشر شده در Kojaro، دو سوم مسافران در ۳۳ کشور دنیا به برنامه‌های گردشگری شبانه علاقه‌مند شده‌اند.
تحلیل الگوهای سفر شبانه با استفاده از هوش مصنوعی نشان میدهد که مسافران به دنبال تجربیات منحصر به فرد و فرار از ازدحام روزانه هستند. پیش‌بینی گردشگری بر اساس این داده‌های رفتاری، به ارائه‌دهندگان خدمات کمک میکند تا خدمات خود را بهینه کنند. آمار گردشگری مربوط به فعالیت‌های شبانه حاکی از رشد چشمگیر این segment در بازار جهانی توریسم است.
بینش‌های کلیدی از تحلیل داده‌های گردشگری
تحلیل داده‌های گردشگری بینش‌های ارزشمندی را در اختیار صنعت قرار داده است. به عنوان مثال، تحقیقات نشان میدهد که علاقه‌مندان جوان، به‌ویژه نسل هزاره، ۴۰ درصد افزایش علاقه به گردشگری شبانه نشان داده‌اند. این آمار مهم از منبع معتبر گرفته شده است.
شناسایی مقاصد محبوب مانند NamibRand در نامیبیا و Tahuna Glenorchy در نیوزیلند که موفق به دریافت گواهینامه آسمان تاریک شده‌اند، از دیگر دستاوردهای تحلیل داده سفر است. این تحلیل‌ها به درک رفتار گردشگران و ترجیحات آنان کمک شایانی میکند. نقش هوش مصنوعی در شخصی‌سازی تجربیات سفر نیز روز به روز پررنگ‌تر میشود.
پیش‌بینی آینده: تحولات آتی Big Data در گردشگری
آینده صنعت گردشگری به شدت تحت تأثیر Big Data خواهد بود. پیش‌بینی گردشگری بر اساس الگوهای نوظهور نشان میدهد که توسعه مقاصد دارای گواهینامه آسمان تاریک ادامه خواهد یافت. رشد بازارهای شبانه و جاذبه‌های روشنایی‌پذیر نیز از دیگر روندهای آتی این صنعت است.
تحول در آمار گردشگری با استفاده از هوش مصنوعی منجر به دقت بیشتر پیش‌بینی‌ها و برنامه‌ریزی‌های راهبردی خواهد شد. همانند نقشه‌برداری دقیق که به مسافران کمک می‌کد بهترین مسیرها را انتخاب کنند، سیستم‌های پیشرفته تحلیل داده نیز راهنمای صنعت توریسم برای آینده خواهند بود.
اقدام عملی: چگونه از Big Data در کسب‌وکار گردشگری استفاده کنیم؟
برای بهره‌گیری از Big Data در کسب‌وکار گردشگری، راهکارهای عملی متعددی وجود دارد. اولین گام، پیاده‌سازی سیستم‌های جمع‌آوری داده یکپارچه است. ابزارهای مورد نیاز برای پیاده‌سازی هوش مصنوعی در گردشگری شامل پلتفرم‌های تحلیل داده، سیستم‌های مدیریت ارتباط با مشتری و نرم‌افزارهای پیش‌بینی تقاضا است.
آموزش روش‌های جمع‌آوری و تحلیل آمار گردشگری برای تیم‌های فنی ضروری است. متخصصان صنعت توریسم باید با آخرین فناوری‌های تحلیل داده سفر آشنا شده و آنها را در کسب‌وکار خود به کار گیرند. اقدام عملی و به موقع در این حوزه میتواند مزیت رقابتی قابل توجهی ایجاد کند.
شرکت طرح و توسعه پردازش همکاران درسال ۱۳۹۵ با هدف تسهیل و توسعه خدمات فناوری اطلاعات (IT) در صنعت گردشگری کشور عزیزمان ایران، تاسیس گردیده است، استارتاپ نماگشت (شروع فعالیت از سال ۱۳۹۳) یکی از محصولات نوین این شرکت و اولین سرویس ابری آژانس گردشگری مجازی در ایران است که توانسته گامی بلند و اثربخش را در راستای تبدیل آزانس‌های گردشگری ایران به OTA بر دارد. از این رو شرکت طرح و توسعه پردازش همکاران توانسته است با ارائه خدمات برجسته و بدیع الکترونیکی ، خود را به عنوان شرکتی پیشگام در خدمت رسانی به جامعه گردشگری کشور معرفی نماید. 
