چگونه فناوری بلاک چین انقلابی در گردشگری میراث فرهنگی ایجاد میکند؟
مقدمه: ورود به عصر جدید حفاظت از میراث فرهنگی
حفظ و مستندسازی سایت‌های تاریخی همواره با چالش‌های متعددی روبرو بوده است. از تخریب طبیعی و انسانی گرفته تا مشکلات مربوط به مستندسازی و اعتبارسنجی داده‌ها، همگی نیازمند راه‌حل‌های نوآورانه هستند. ساختمان‌های باستانی شگفت‌انگیزی مانند زیگورات چغارنبیل در ایران و اهرام جیزه در مصر که هزاران سال پابرجا مانده‌اند، نشان‌دهنده اهمیت حفاظت پایدار از این گنجینه‌های فرهنگی هستند.
فناوری بلاک چین به عنوان یک راه‌حل انقلابی در حوزه حفاظت دیجیتال میراث فرهنگی مطرح شده است. این فناوری با ارائه یک سیستم غیرمتمرکز، شفاف و تغییرناپذیر، امکان ثبت و حفظ امن داده‌های میراث فرهنگی را فراهم می‌آورد. اهمیت blockchain heritage tourism در این است که نه تنها به حفاظت فیزیکی سایت‌ها کمک میکند، بلکه امکان دسترسی جهانی و پایدار به این میراث را نیز فراهم می‌سازد.
پیشینه: از سنگ نوشته‌ها تا زنجیره بلوکی
روش‌های سنتی مستندسازی میراث فرهنگی همواره مبتنی بر ابزارهای فیزیکی و مستعد خطا بوده‌اند. از سنگ نوشته‌ها و طومارهای papyrus تا نقشه‌های دستی، همگی در معرض تخریب و تحریف قرار داشته‌اند. تمدن‌های باستانی با وجود محدودیت ابزارهای فنی، دستاوردهای شگفت‌انگیزی در زمینه مهندسی داشته‌اند. به عنوان مثال، اهرام جیزه با دقت ۰٫۰۵ درجه‌ای در جهت‌گیری و اختلاف سطح تنها ۲٫۱ سانتی‌متری در پایه، نشان‌دهنده پیشرفت‌های فوق‌العاده در مهندسی باستانی هستند.
تحول از روش‌های فیزیکی به دیجیتال در حفاظت از میراث، نقطه عطفی در تاریخ preservation فرهنگی محسوب میشود. ظهور فناوری حفاظت دیجیتال (digital preservation technology) امکان ثبت، ذخیره و بازیابی داده‌های میراثی با دقت و امنیت بسیار بالاتر را فراهم کرده است. این تحول دیجیتال پایه‌ای برای ورود فناوری‌های پیشرفته‌تر مانند بلاک چین به این حوزه شده است.
روند فعلی: بلاک چین در خدمت میراث فرهنگی
کاربردهای عملی بلاک چین در مدیریت سایت‌های تاریخی به سرعت در حال گسترش است. این فناوری امکان ایجاد سوابق دیجیتال تغییرناپذیر از وضعیت سایت‌ها، تراکنش‌های مرمتی و حتی اطلاعات تاریخی را فراهم می‌آورد. نمونه‌های موفق استفاده از بلاک چین میراث فرهنگی (cultural heritage blockchain) شامل پروژه‌هایی در ایتالیا برای ثبت دیجیتال بناهای تاریخی و در چین برای مستندسازی میراث ناملموس است.
نقش بلاک چین در مستندسازی دقیق سایت‌های باستانی (ancient site documentation) را میتوان به یک دفتر کل دیجیتال همیشه در دسترس تشبیه کرد که هرگونه تغییر یا مداخله در سایت را به طور دائمی ثبت میکند. یکپارچه‌سازی فناوری‌های نوین در گردشگری و حفاظت (tourism conservation tech) از طریق بلاک چین، امکان ایجاد سیستم‌های مدیریت هوشمند بازدیدکنندگان و نظارت بر تأثیرات گردشگری بر سایت‌های تاریخی را فراهم می‌سازد.
بینش تخصصی: نوآوری در مدیریت میراث
تأثیر بلاک چین بر شفافیت و امنیت داده‌های میراثی عمیق و چندبعدی است. این فناوری با ایجاد یک زنجیره بلوکی غیرمتمرکز، امکان دستکاری در سوابق تاریخی را به حداقل می‌رساند و اعتماد به authenticity داده‌ها را افزایش میدهد. بهبود تجربه گردشگران با فناوری بلاک چین از طریق ارائه اطلاعات تأییدشده و قابلیت ردیابی تاریخچه بازدیدها محقق میشود.
نوآوری در مدیریت میراث (heritage management innovation) از طریق غیرمتمرکزسازی، امکان مشارکت ذینفعان مختلف از جمله communities محلی، متخصصان حفاظت و حتی بازدیدکنندگان را در فرآیند تصمیم‌گیری فراهم می‌آورد. مطالعه موردی کاربرد بلاک چین در سایت‌های میراث جهانی یونسکو نشان میدهد که این فناوری میتواند به استانداردسازی فرآیندهای documentation و monitoring در سطح جهانی کمک کند.
پیش‌بینی آینده: تحول دیجیتال در گردشگری میراثی
پیش‌بینی میشود تا سال ۲۰۳۰، استفاده از بلاک چین در سایت‌های تاریخی به صورت گسترده‌ای رواج یابد. ادغام هوش مصنوعی و بلاک چین امکان ایجاد موزه‌های دیجیتال تعاملی با قابلیت ارائه تجربیات شخصی‌سازی شده را فراهم خواهد کرد. توسعه پلتفرم‌های غیرمتمرکز برای مشارکت جهانی در حفاظت از میراث، democratization حفاظت فرهنگی را به همراه خواهد داشت.
نقش متاورس در ایجاد تجربیات گردشگری مجازی برای سایت‌های در معرض خطر، یکی از جذاب‌ترین تحولات آینده خواهد بود. این فناوری امکان دسترسی به سایت‌های تاریخی در معرض نابودی را برای نسل‌های آینده فراهم کرده و blockchain heritage tourism را به سطح کاملاً جدیدی ارتقا خواهد داد.
اقدام عملی: پیوستن به انقلاب دیجیتال میراث فرهنگی
سازمان‌های میراث فرهنگی باید به طور فعال راه‌حل‌های مبتنی بر بلاک چین را بررسی و پیاده‌سازی کنند. همکاری با استارتاپ‌های فعال در حوزه فناوری میراث میتواند سرعت adoption این فناوری‌ها را افزایش دهد. گردشگران نیز میتوانند با استفاده از پلتفرم‌های مبتنی بر بلاک چین، به حفاظت از میراث فرهنگی کمک کنند.
ارائه منابع آموزشی برای آشنایی با فناوری بلاک چین در گردشگری میراثی، به ایجاد جامعه‌ای آگاه و فعال در این حوزه کمک خواهد کرد. همانطور که منبع اشاره میکند، حفاظت از میراثی که هزاران سال پابرجا مانده است، نیازمند استفاده از پیشرفته‌ترین فناوری‌های زمان خود است.
شرکت طرح و توسعه پردازش همکاران درسال ۱۳۹۵ با هدف تسهیل و توسعه خدمات فناوری اطلاعات (IT) در صنعت گردشگری کشور عزیزمان ایران، تاسیس گردیده است، استارتاپ نماگشت (شروع فعالیت از سال ۱۳۹۳) یکی از محصولات نوین این شرکت و اولین سرویس ابری آژانس گردشگری مجازی در ایران است که توانسته گامی بلند و اثربخش را در راستای تبدیل آزانس‌های گردشگری ایران به OTA بر دارد. از این رو شرکت طرح و توسعه پردازش همکاران توانسته است با ارائه خدمات برجسته و بدیع الکترونیکی ، خود را به عنوان شرکتی پیشگام در خدمت رسانی به جامعه گردشگری کشور معرفی نماید. 
